ట్రూకాలర్‌కు ఇక చెక్? వచ్చేసింది ప్రభుత్వ 'కాలర్ ఐడీ'.. ఫోన్ మోగితే చాలు ఆధార్ పేరే కనిపిస్తుంది!

భారతదేశంలో స్పామ్ కాల్స్ మరియు సైబర్ మోసాలకు అడ్డుకట్ట వేయడానికి కేంద్ర ప్రభుత్వం, టెలికాం విభాగాలు (DoT) ఒక కీలక అస్త్రాన్ని సిద్ధం చేశాయి. అదే CNAP (Calling Name Presentation). ఇప్పటివరకు మనం కాలర్ ఐడీ కోసం ట్రూకాలర్ (Truecaller) వంటి యాప్స్‌పై ఆధారపడేవాళ్ళం. కానీ ఇకపై ఆ అవసరం ఉండకపోవచ్చు. సిమ్ కార్డు రిజిస్ట్రేషన్ సమయంలో ఇచ్చిన ఆధార్ లేదా కేవైసీ (KYC) వివరాల ఆధారంగా, ఫోన్ చేసిన వ్యక్తి 'అసలు పేరు' నేరుగా మీ స్క్రీన్‌పై కనిపించేలా ఈ కొత్త టెక్నాలజీని రూపొందించారు.

ఇది ఎలా పనిచేస్తుంది? (The Magic Behind CNAP):

మీ ఫోన్‌కు ఎవరైనా కాల్ చేసినప్పుడు, నెట్‌వర్క్ వెంటనే టెలికాం డేటాబేస్‌ను సంప్రదిస్తుంది. ఆ నంబర్ ఎవరి పేరు మీద రిజిస్టర్ అయ్యి ఉందో (ఆధార్ వివరాల ప్రకారం) ఆ పేరును మీ స్క్రీన్‌పై చూపిస్తుంది (ఉదాహరణకు: "రవి కుమార్"). ఇక్కడ ఒక ఆసక్తికరమైన ఫీచర్ ఉంది. కాల్ వచ్చిన మొదటి 1-2 సెకన్లు మాత్రమే ఆధార్ పేరు కనిపిస్తుంది. ఒకవేళ ఆ నంబర్ మీ ఫోన్‌లో ఆల్రెడీ సేవ్ చేసి ఉంటే (ఉదాహరణకు: "బాస్" లేదా "అమ్మ"), వెంటనే ఆ సేవ్ చేసిన పేరుకు మారిపోతుంది. ఒకవేళ నంబర్ సేవ్ చేయకపోతే, కేవైసీ పేరే కంటిన్యూ అవుతుంది.

ట్రూకాలర్‌కు దీనికి తేడా ఏంటి?

ట్రూకాలర్ పనిచేసేది 'క్రౌడ్ సోర్సింగ్' (Crowdsourcing) పద్ధతిలో. అంటే వినియోగదారులు సేవ్ చేసిన పేర్ల ఆధారంగా అది పనిచేస్తుంది, కాబట్టి కొన్నిసార్లు తప్పుడు పేర్లు కనిపించే అవకాశం ఉంది. కానీ CNAP అనేది టెలికాం ఆపరేటర్ల అధికారిక డేటాబేస్ నుండి వస్తుంది కాబట్టి, ఇది 100% కచ్చితమైనది మరియు ప్రభుత్వ మద్దతు ఉన్నది.

ఎప్పటి నుండి అందుబాటులోకి వస్తుంది?

నవంబర్ 2025 నాటికి, హర్యానా వంటి కొన్ని ఎంపిక చేసిన రాష్ట్రాల్లో ఈ ఫీచర్ టెస్టింగ్ (Testing) ప్రారంభమైంది. 2026 మార్చి లేదా ఏప్రిల్ నాటికి దేశవ్యాప్తంగా అన్ని 4G మరియు 5G స్మార్ట్‌ఫోన్లలో ఇది పూర్తిగా అందుబాటులోకి వచ్చే అవకాశం ఉంది. దీనికోసం మీరు ప్రత్యేకంగా యాప్ ఇన్స్టాల్ చేయాల్సిన పనిలేదు, ఇది నెట్‌వర్క్ స్థాయిలోనే ఇన్-బిల్ట్‌గా వస్తుంది.

స్పామ్ కాల్స్‌కు చెక్:

ఫేక్ పేర్లతో, దొంగ సిమ్ కార్డులతో మోసాలు చేసే వారికి ఇది పెద్ద దెబ్బ. గుర్తు తెలియని నంబర్ నుండి కాల్ వస్తే, అది స్కామరా లేక జెన్యూన్ వ్యక్తా అనేది పేరు చూడగానే తెలిసిపోతుంది. ట్రాయ్ (TRAI) అంచనా ప్రకారం, ఈ విధానం వల్ల అనామక కాల్స్ (Anonymous Calls) 20-30% వరకు తగ్గే అవకాశం ఉంది.

ప్రైవసీ మాటేమిటి?

అందరికీ తమ పేరు బయటపడటం ఇష్టం ఉండకపోవచ్చు. దీనిని దృష్టిలో ఉంచుకుని ప్రభుత్వం 'ఆప్ట్-అవుట్' (Opt-out) సదుపాయాన్ని కల్పిస్తోంది. ఒకవేళ మీ పేరు ఇతరులకు కనిపించకూడదు అనుకుంటే, మీరు మీ టెలికాం సర్వీస్ ప్రొవైడర్‌ను సంప్రదించి ఈ ఫీచర్ నుండి వైదొలగవచ్చు. అయితే, డిఫాల్ట్‌గా మాత్రం ఈ ఫీచర్ ఆన్‌లోనే ఉంటుంది. మొత్తానికి, CNAP రాకతో డిజిటల్ ఇండియాలో పారదర్శకత పెరగడమే కాకుండా, ఫ్రాడ్ కాల్స్ బెడద గణనీయంగా తగ్గుతుందని నిపుణులు భావిస్తున్నారు.